Steenmarters verjagen doe je zo

Steenmarters zijn beschermde diersoorten en mag je bij overlast dus alleen verjagen, niet bestrijden. De steenmarter is zo’n beest dat je denkt: geen idee hoe het eruit ziet of wat voor overlast het veroorzaakt. Tot je er eentje in je zolder hebt en het slopen begint, en je verzekering niet thuis geeft.

Hoe ziet de steenmarter eruit?

De steenmarter, (“Martes foina”), heeft een slank en lenig lichaam met een lange, volle staart. Hij is zo groot als een kat, maar heeft kortere poten. Hij heeft een bruingrijze vacht met een kenmerkende witte vlek op zijn keel die vaak doorloopt naar de borst. De oren zijn relatief groot en rond, met een lichte rand. De ogen zijn donker en vrij groot, wat hem een scherp en alert uiterlijk geeft. De snuit is puntig en de neus is vaak roze of lichtbruin van kleur. De poten zijn kort en stevig, met scherpe klauwen die goed zijn aangepast om te klimmen en graven.

Over het algemeen is de steenmarter ongeveer 40 tot 55 cm lang, exclusief de staart, die nog eens 22 tot 30 cm kan zijn. Ze wegen meestal tussen de 1,5 en 2,5 kilogram. Hun lichaamsbouw en behendigheid maken ze uitstekende klimmers, wat hen helpt bij hun nachtelijke avonturen op zoek naar voedsel. Ze slapen overdag en ze zijn ’s nachts actief. Een mannetje legt 5 km af en een vrouwtje zo’n 3 km, maar ze kunnen wel 10 tot 15 km afleggen. Stormachtig of koud weer? Dan blijft hij in zijn hol, maar regen houdt hem niet tegen. Goede zwemmer, maar klimt of springt liever – tot wel 1,5 meter. Steenmarters eten alles: plantaardig (vruchten, bessen, appels, peren, brood) en dierlijk: eieren, ratten, egels, konijntjes, kevels, rupsen, regenwormen, kikkers. Voedselvoorraden zijn onbedekt.

“De steenmarter wil op je dak. Hij wil daar lawaai maken, hij wil er nestelen en hij wil de boel stukmaken.” In de volgende video zie je de steenmarter en wordt uitgelegd wat je kunt doen.

Waar komen we de steenmarter tegen?

De steenmarter komt voor in grote delen van Europa en Azië, inclusief Nederland, vooral in het oosten en zuiden van het land. De steenmarter breidt verder uit naar stedelijke gebieden en zelfs het westen van het land, waaronder Den Helder. De paartijd van de steenmarter loopt van juni tot augustus. In het najaar worden de jongen door het vrouwtje weggejaagd, ze blijven de hele winter actief. Van maart tot april worden de jongen geboren. In mei verlaten de jongen voor het eerst hun nest om de wereld te verkennen: jouw tuin en huis. Je komt hem typisch hier tegen:

• Stedelijke en voorstedelijke gebieden: Steenmarters zijn vaak te vinden in stedelijke gebieden, waar ze schuilplaatsen zoeken in zolders, schuren en onder daken.
• Auto’s: Steenmarters kruipen regelmatig onder motorkappen van auto’s om te schuilen of aan kabels te knagen, wat kan leiden tot schade.
• Tuin en schuur: Ze kunnen ook in tuinen en schuren komen op zoek naar voedsel of nestplaatsen.

In Nederland is de steenmarter een beschermde diersoort onder de Wet natuurbescherming. Dit betekent dat het verboden is om ze te verjagen, vangen, te doden of hun leefgebied te verstoren zonder een speciale ontheffing.

De overlast van steenmarters is echt aanzienlijk

Steenmarters dringen vaak huizen binnen, waar ze geluidsoverlast veroorzaken en isolatiemateriaal beschadigen door te knagen, scheuren en slopen. Daarnaast zoeken ze vaak beschutting onder motorkappen van auto’s en knagen ze aan kabels, wat kan leiden tot kostbare schade aan voertuigen. Dit is bijzonder vervelend omdat de verzekering meestal niet uitkeert voor schade veroorzaakt door steenmarters, waardoor huiseigenaren en automobilisten zelf moeten opdraaien voor de reparatiekosten.

Is het wel een steenmarter?

Zo klinkt een steenmarter

Hier zijn enkele punten om te bepalen of je last hebt van een steenmarter:

1. Geluidswaarneming: Harde geluiden zoals gekrabbel, geschuifel of piepen in de muren, plafonds of zolders, vooral ’s nachts.
2. Geuroverlast: Een sterke, muskusachtige geur die afkomstig is van de marter.
3. Schade aan isolatie: Beschadigd of verspreid isolatiemateriaal op zolders of in kelders.
4. Uitwerpselen: Kleine, donkere uitwerpselen, vaak met een gedraaide vorm en een sterke geur.
5. Knaagschade: Aangevreten kabels, leidingen of houtwerk, zowel in huis als onder de motorkap van voertuigen.
6. Pootafdrukken: Kleine, duidelijke pootafdrukken met vijf tenen in stoffige of modderige gebieden rond het huis.
7. Nesten: Gevonden nestmateriaal zoals bladeren, papier of textiel op zolders, in schuurtjes of andere rustige plekken.

Soortgelijke klachten kunnen wijzen op deze diersoorten, let dus goed op:

• Ratten: Geluiden in de muren, knaagschade, en uitwerpselen.
• Muizen: Geluiden, kleine uitwerpselen, en nestmateriaal.
• Eekhoorns: Geluiden op zolders, knaagschade, en uitwerpselen.
• Vogels (zoals duiven of kauwen): Geluiden, nestmateriaal, en uitwerpselen op zolders of schoorstenen.
• Vleermuizen: Geluiden, uitwerpselen (guano), en soms aanwezigheid in zolders of schuren.

Steenmarters verjagen? Dit mag je doen

Let op: de steenmarter is een beschermd diersoort en mag je dus niet verdelgen of bestrijden. Alleen verjagen.

Plaats een marterafweer onder de motorkap van je auto, zie video. Zoals kippengaas, dat vindt de steenmarter niet prettig om over heen te lopen. Dit kan ook een apparaat zijn dat geluidsgolven uitzendt die marters afschrikken.

Voorkomen van toegang: Maak de heg en bomen rondom je huis zo laag dat de steenmarter hier niet via op je dak kan springen Plaats geen rolcontainers onder je dak. Verwijder takken. Denk eraan dat de steenmarter tot wel anderhalve meter kan springen! Zorg ervoor dat potentiële toegangspunten tot je huis goed afgesloten zijn. Gebruik stevige materialen om gaten en openingen te dichten.

Schrikmiddelen: Gebruik geur- en geluidsafschrikmiddelen rond je huis en tuin om marters te ontmoedigen.

Steenmarterhuis:  Steenmarters hebben niet echt een nest maar een schuilplek. Bouw een takkenhoop in de tuin die je droog en tochtvrij maakt. daarvoor kun je alle soorten materialen gebruiken, maar veelgebruikt zijn blad, stro, takken.

Professionele hulp: Als je een hardnekkig probleem hebt, kun je professionele hulp inschakelen. Dat zijn doorgaans ongediertebestrijders die een speciale opleiding voor steenmarters hebben gevolgd. Zij zullen nooit steenmarters bestrijden, vangen of doden, want dat kost ze de vergunning. Ze weten wel methoden om de steenmarter te hinderen en daarmee humaan te verjagen.

Steenmarters en boommarters in Den Helder

De steenmarter rukt op en heeft zich nu ook in Den Helder genesteld, de plek in Nederland met de meeste zonuren.

“Er belde iemand aan die vertelde dat er een kat op mijn dak zat. Was al weg toen ik keek. Die avond hoorde ik een heel raar dierengeluid in de tuin. De volgende dag rende er een dier over het dak van mijn schuurtje en maakte een bijzondere sprong zo de buxus in. Dat was mijn kennismaking met de steenmarter. Groot dier, doet denken aan een vos, maar dan een die kan klimmen”, vertelt Steven uit Den Helder. Hij past direct gaas toe rondom de dakgoot. Zijn buurvrouw kreeg de steenmarter als ongewenste gast. “Via de dakrand was het dier binnengekomen en maakte zijn nest op zolder. Daar begon het direct van alles te slopen. Het rende zo over de plafondplaten!” Een andere buurvrouw kan er over meepraten weet Steven: “Het hele dak werd er gesloopt, en moest vervangen worden. Kosten waren zo’n € 20.000. En de verzekering keert hiervoor dus niet uit!”

Een eigenaar van een volkstuin beaamt dat er marters in Den Helder zijn, hij had echter last van een boommarter. “Langs de heg zag ik een rat rennen voor zijn leven, zo het water in. Er zat iets achter hem aan, en het was géén vos want dat paste gewoon niet in die heg.” Later ontdekte hij dat een boommarter een nest in het zoldertje van zijn tuinhuisje had gemaakt. “Een grote bende, alle lijkjes van vogels en ratten neemt dat beest mee naar zijn nest. Stonk enorm! Alles moeten opruimen en daarna het plafond weggehaald zodat er geen zolder meer was. Gaas werkt het beste.”

Steenmarter of toch een boommarter?

De belangrijkste verschillen tussen de steenmarter en de boommarter:

• Keelvlek: De steenmarter heeft een witte keelvlek die vaak doorloopt tot aan de voorpoten, terwijl de boommarter een gele tot oranje keelvlek heeft die meestal kleiner is.
• Staart: De boommarter heeft een langere en vollere staart dan de steenmarter.
• Leefgebied: Boommarters leven voornamelijk in bossen en zijn beter aangepast aan het klimmen, terwijl steenmarters vaker in stedelijke gebieden en open landschappen voorkomen.
• Oren: Boommarters hebben iets grotere en spitse oren vergeleken met de rondere oren van de steenmarter.

De uitgelichte afbeelding van de steen marter is afkomstig van Mario Massone die de foto beschikbaar stelde onder Creative Commons 2.0 op Wikipedia hier https://en.wikipedia.org/wiki/Beech_marten#/media/File:Steinmarder_(cropped).jpg. De foto was staand en heb ik ingekort om deze meer liggend te maken.